Niechciana biogazownia

Biogazownia, mająca być elementem miejskiego systemu zagospodarowania odpadów ma powstać na terenie zrekultywowanej kopalnianej hałdy przy ul. Sportowej, w sąsiedztwie popularnego PSZOK-u, czyli Punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Biogazownia za sprawą fermentacji odpadów biodegradowalnych ma produkować biogaz, który na miejscu będzie wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Uruchomienie biogazowni ma nastąpić najwcześniej w 2028 roku.
W grudniu ubiegłego roku przedstawiciele miejskiej spółki Centrum Zielonej Energii Subregionu Zachodniego złożyli w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wniosek o dofinansowanie tej inwestycji, które może wynieść nawet 100 mln zł. Wcześniej, na listopadowej sesji rady miasta radni podjęli uchwałę o zmianie planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu, na którym ma powstać biogazowania. Bez tej zmiany obiekt tego typu nie mógłby tam powstać. Teraz część radnych twierdzi, że nie wiedziała o faktycznych powodach wprowadzania zmian w planie zagospodarowania. Z kolei część mieszkańców ma pretensje, że o planach budowy biogazowni w ich dzielnicy dowiedziała się z mediów i, że nikt z nimi tej decyzji nie konsultował.

Drugie spotkanie

Wczorajsze spotkanie było drugim spotkaniem z mieszkańcami w sprawie budowy biogazowni. Pierwsze odbyło się w tutejszej szkole podstawowej 23 marca, czyli na dwa tygodnie przed wyborami samorządowymi. Nie wziął w nim udziału prezydent Kuczera, o co mieszkańcy mieli pretensje. Pojawili się tam za to wszyscy pozostali kandydaci na prezydenta miasta, co odbiło się na przebiegu bardzo nerwowej dyskusji.
Atmosfera towarzysząca wczorajszemu spotkaniu była bardzo podobna - pokrzykiwania, złośliwości, spontaniczne zabieranie głosu przez dwie, trzy osoby naraz. Już po kilku minutach wystąpienia prezesa Centrum Zielonej Energii Wojciecha Musia, który przedstawiał uwarunkowania prawne dotyczące gospodarowania przez miasto odpadami i główne założenia planowanej inwestycji, interweniował prezydent Piotr Kuczera. Zaapelował on do zebranych, by opanowali emocje i pozwolili, by spotkanie przebiegało w sposób pozwalający swobodnie wypowiedzieć się każdemu z jego uczestników. Potem było tylko nieco spokojniej.
Wojciech Muś, tak jak w marcu, zapewniał mieszkańców, że działalność biogazowni nie będzie uciążliwa dla okolicznych mieszkańców, co zapewnić mają zastosowane w biogazowni technologie i rozwiązania techniczne, czyli m.in. szczelnie zamknięte hale z podciśnieniem i dwustopniowy system oczyszczana tzw. powietrza procesowego. Takie rygorystyczne standardy mają też dotyczyć samochodów, które będą dowozić do biogazowni biodegradowalne odpady.

- Nie wierzę panu! Na początek będą szczelne, a potem będzie tak jak zawsze - po polsku… - mówiła jedna z uczestniczek spotkania.

Podobnie jak w czasie pierwszego spotkania mieszkańcy podnieśli argument występujących w Niewiadomiu szkód górniczych, mogących doprowadzić do rozszczelnienia biogazowni. Ich obawy próbował rozwiać Piotr Grabowski z Polskiej Grupy Górniczej, przedstawiając, jak w najbliższych latach będzie wyglądać górnicza eksploatacja w rejonie planowanej biogazowni. Kopalniane prognozy przewidują szkody górnicze pierwszej kategorii i osiadanie gruntu maksymalnie do 1 m. Przedstawiciel PGG zauważył, że projektant, który będzie projektował biogazownię zgodnie z normalną praktyką zaprojektuje skuteczne zabezpieczenia obiektu, za których wykonanie zapłaci PGG.

- To będzie pierwsza gazownia na terenie górniczym, jak coś pójdzie nie tak, to my zapłacimy frycowe - odezwał się głos z sali.

Najaktywniejsi przeciwnicy biogazowni nie wierzą w zapewnienia przedstawicieli miejskiej spółki i prezydenta miasta. Nie wierzą też w skuteczne działanie różnego rodzaju inspekcji, nadzorujących działalność takich obiektów jak biogazownia. Ich zdaniem smród z biogazowni zatruje im życie i raczej nikt ich już nie przekona, że może być inaczej.

- Proszę nie mówić o szczelności, gaz będzie tam, gdzie będzie chciał. Dzieci są przyszłością narodu i mają prawo do życia w normalnym środowisku. To wstyd, że prezydent, były nauczyciel, nie dba o swoje placówki oświatowe - usłyszeliśmy od kobiety, która przedstawiła się jako nauczycielka chemii.

Odpowiadając na kolejne pytania prezes Wojciech Muś poinformował, że przyszła inwestycja jest na etapie tworzenia programu funkcjonalno-użytkowego i dopiero projekt, który powstanie na jej podstawie da odpowiedź na pytanie, jaki faktycznie kształt i konstrukcję będzie miała biogazownia. Przypomniał też, że aktualnie Urząd Miasta Żory prowadzi postępowanie w sprawie wydania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych inwestycji. Tak jak na pierwszym, marcowym spotkaniu, tłumaczył, że początkowe szybkie tempo działania spółki wynikało z krótkiego czasu jaki miała ona na złożenie w NFOŚNiGW wniosku o dofinansowanie, bez którego miasto i jego spółka nie będą w stanie zrealizować planowanej inwestycji. Raz jeszcze przytoczył też argumenty przemawiające za jej lokalizacją w Niewiadomiu: teren zrekultywowany; dobrze skomunikowany; możliwość podłączenia się do sieci energetycznej; sąsiedztwo PSZOK-u. Wojciech Muś zachęcał też zebranych, by przedstawiciele dzielnicy przystąpili do społecznej rady interesariuszy spółki, co pozwoli im na bieżąco śledzić to wszystko, co dzieje się w sprawie biogazowni. Zachęcał też do rozmów o pakiecie społecznym dla dzielnicy.
Prezydent Piotr Kuczera nie po raz pierwszy zwrócił uwagę, że miasto nie po to urządziło z pomocą funduszy unijnych zabytkową kopalnię Ignacy, by teraz narazić dzielnicę na „uciążliwości odorowe”. Akcentował też, że jako prezydent jest odpowiedzialny za funkcjonowanie całego miasta, a nie tylko jednej dzielnicy i podkreśli, że w czasie niedawnych wyborów uzyskał w Niewiadomiu całkiem dobry wynik.

- To my jesteśmy w subregionie największym miastem i największym producentem odpadów, a usytuowanie biogazowni poza Rybnikiem na pewno odbije się na wysokości opłaty śmieciowej - mówił prezydent odpowiadając na pytanie o lokalizację biogazowni w jednej z sąsiednich gmin.

Obiecał też, że jeśli tylko będzie zainteresowanie takim wyjazdem studyjnym to spółka zorganizuje wyjazd do jednej z nowoczesnych biogazowni na terenie Niemiec. W marcu grupa mieszkańców Niewiadomia wizytowała już biogazownię w Jarocinie. Mieszkańcy Niewiadomia usłyszeli też z usta Piotra Kuczery zapewnienie, że w czasie przewidzianym w prawie odbędą się rzetelne konsultacje społeczne, w czasie których ci będą mogli wyrazić swoje zdanie na temat mającej powstać biogazowni.

Głosy radnych

Głos zabrali też radni: Marian Kaim pytał prezydenta Kuczerę o zabezpieczenie mieszkańców na wypadek, gdyby biogazownia była jednak w jakiś sposób uciążliwa dla mieszkańców. Andrzej Sączek mówił o konieczności podmiotowego traktowania mieszkańców i pytał o ulgi i inne korzyści dla mieszkańców Niewiadomia. Krzysztof Kazek z kolei zaproponował powrót do punktu wyjścia i zapowiedział, że na jutrzejszej sesji rady miasta zaproponuje uchylenie uchwały zmieniającej plan zagospodarowania przestrzennego dla dzielnicy Niewiadom. Zaproponował również powołanie komisji mediacyjnej.

Plany na przyszłość

Piotr Kuczera poinformował też wczoraj mieszkańców o planach utworzenia w sąsiedztwie biogazowni strefy ekonomicznej (blisko 14 hektarów), w której miałaby powstać nowe zakłady i miejsca pracy. Z kolei na gruntach pozyskanych przez miasto od Spółki Restrukturyzacji Kopalń, a sąsiadujących z bulwarami, mają powstać urządzone tereny zielone. Wybiegając w przyszłość prezydent Kuczera wspomniał też o kolejnej batalii czekającej miasto, a związanej ze znalezieniem lokalizacji dla zakładu termicznej przeróbki odpadów, czyli spalarni. Jak mówił w czasie swojej prezentacji prezes Wojciech Muś, spalarnia odpadów i ich sortownia to kolejne dwa obiekty, które w mieście powinny powstać.

- Jestem przekonany, że instalacja biogazowni będzie dla Państwa bezpieczna, a jest ona potrzebna dzielnicy Niewiadom i wszystkim pozostałym dzielnicom Rybnika - mówił wczoraj w Niewiadomiu prezydent Rybnika Piotr Kuczera.

W czasie trwającego blisko trzy godziny spotkania poruszono oczywiście jeszcze wiele innych kwestii, związanych m.in. z ewentualnym wybuchem w biogazowni i bioodpadami, które będą dowożone do biogazowni z sąsiednich gmin. Według założeń w ciągu roku biogazownia ma przerabiać 22 tys. ton odpadów, a takiej ilości mieszkańcy Rybnika, mimo wyraźnie wzrostowej tendencji nie produkują. Jak poinformował prezes Wojciech Muś, w tej sprawie spółka podpisała już listy intencyjne z przedstawicielami Czerwionki-Leszczyn, Rydułtów i Żor.
W czasie wczorajszego spotkania mieszkańców Niewiadomia z prezydentem Piotrem Kuczerą i przedstawicielami miejskiej spółki Centrum Zielonej Energi Subregionu Zachodniego żadnych konkretnych ustaleń nie poczyniono. Na jego zakończenie mieszkańcy raz jeszcze usłyszeli zaproszenie do udziału w przyszłych konsultacjach społecznych dotyczących planowanej budowy biogazowni i do udziału radzie interesariuszy miejskiej spółki.