Chłodniejsza woda w basenie, wyłączanie fontann, oświetlenie LED, czyli jak Rybnik zaoszczędzi energii

Rząd chce, by samorządy oszczędzały energię elektryczną. Według nowych przepisów (procedowanej ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej), kierownicy jednostek sektora finansów publicznych od 1 grudnia do 31 grudnia 2022 r. będą musieli podjąć działania w celu obowiązkowego zmniejszenia zużycia energii elektrycznej w zajmowanych budynkach lub częściach budynków oraz przez
wykorzystywane urządzenia techniczne, instalacje i pojazdy o 10 procent w stosunku do średniej z lat 2018-2019. Zaś w przyszłym roku będą musieli ograniczyć o 10 proc. zużycie energii w stosunku do zużycia z 2022 r. Za niewykonanie obowiązku przewidziane są kary do 20 tys. zł.

W Rybniku spróbują zredukować zużycie energii wszystkie jednostki Urzędu Miasta.

Ukazał się projekt ustawy, a w nim informacja, że pierwszym miesiącem obowiązywania ustawy jest grudzień tego roku. W Rybniku oszczędności zaczęliśmy już od września - informuje Agnieszka Skupień, rzecznik Urzędu Miasta Rybnika.

Dodaje, że przedstawione wyliczenia i kwoty (prezentujemy poniżej) mają wymiar szacunkowy, bo zależą przede wszystkim od warunków atmosferycznych w okresie zimowym, kiedy ilość zużytej energii na utrzymanie temperatury np. 21 ºC w pomieszczeniach jest nieporównywalnie większa przy temperaturze zewnętrznej wynoszącej -20 ºC, niż przy +10 ºC.

Oszczędności w Urzędzie Miasta Rybnika

• wyłączenie kurtyn powietrznych:
  - kurtyny są włączone średnio 8 godz. na dobę w dni robocze z mocą 50 procent
  w sezonie grzewczym (szacunkowe oszczędności mogą wynieść
  około 1500-2000 kWh/ miesiąc co daje kwotę około 1000-1500 zł);
• obniżenie temperatury średnio o 2 ºC w pomieszczeniach - obniżenie temperatury o 1ºC generuje oszczędności zużycia energii o około 5-7 procent, tj. np. dla budynku przy ul. Zamkowej 5 (ogrzewanego energią elektryczną) szacunkowe oszczędności mogą wynieść około 400 kWh/ miesiąc co daje kwotę około 300 zł;
• korekta harmonogramu (skrócenie o 10% czasu ogrzewania pomieszczeń) - aktualnie ogrzewanie pomieszczeń w godz. 5.00-16.30 (w czwartki do 19.00); w pozostałych godzinach doby i w weekend obniżenie temperatury o 5 ºC);
• wyłączenie podgrzewaczy wody we wszystkich toaletach - (szacunkowe oszczędności mogą wynieść około 1000 kWh/ miesiąc co daje kwotę około 750 zł);
• kontynuacja kolejnego etapu wymiany oświetlenia na LED (około 60 szt. opraw kasetonowych świetlówkowych 72 W zostanie zastąpionych oprawami LED 36 W); (szacunkowe oszczędności mogą wynieść około 400 kWh/ miesiąc co daje kwotę około 300 zł); Uwaga: w poprzednich etapach wymieniono ponad 300 szt. opraw;
• ograniczenie oświetlenia zewnętrznego i nocnego (np. wyłączenie 50% oświetlenia);
• zakup i zainstalowanie dodatkowych urządzeń do bieżącego monitorowania parametrów i zużycia energii elektrycznej.

Przedstawione wyliczenia i kwoty mają wymiar szacunkowy, bo zależą przede wszystkim od warunków atmosferycznych w okresie zimowym, kiedy ilość zużytej energii na utrzymanie temperatury np. 21 ºC w pomieszczeniach jest nieporównywalnie większa przy temperaturze zewnętrznej wynoszącej -20 ºC, niż przy +10 ºC - zaznacza Agnieszka Skupień, rzecznik rybnickiego magistratu.

Oszczędności w Rybnickich Służbach Komunalnych 

• Parking Wielopoziomowy

  Wdrożyliśmy oszczędzanie energii elektrycznej poprzez częściowe wyłączenie na każdym poziomie linii oświetleniowych do ilości światła 30%. Wyłączenie systemu podgrzewania wjazdów na każdy poziom. Zimą planujemy całkowite wyłączenie z użytkowania wjazdu oraz poziomu ostatniego narażonego na bezpośrednie czynniki atmosferyczne - brak zadaszenia - informują w RSK.

• Średni czas pracy lamp 10,4h/dzień x 365 dni = 3796h
• Zużycie energii przez 1 h oświetlenia na poziomach to 13.2 kWh x 0,83 zł/kWh to koszt blisko 11 zł
• 3796h x 11 zł daje kwotę 41 756 zł
• 41 756 zł x 30% to 12 526 zł - koszt oświetlenia ( 41756 - 12526 = 29230)
• Utrzymanie oświetlenia na poziomie 30% da oszczędność 29 230 zł.

Budynki administracyjne i socjalne

W budynkach administracyjnych i socjalnych obniżono temperaturę systemów grzewczych w pomieszczeniach z poziomu 23°C na 21°C. Według ekspertów energetycznych obniżenie ogrzewania o 1 stopień da 6% oszczędności.
Koszty ogrzewania pomieszczeń socjalnych i administracyjnych około 60 000 zł x 12% da oszczędność 7 200 zł

Oświetlenie parkingów miejskich

Plany inwestycyjne na rok 2023 zakładają wymianę starego oświetlenia parkingów miejskich na nowoczesne oprawy ledowe w ilości 113 sztuk.

• Średni czas pracy lamp 10,4h/dzień x 365 dni = 3796h
• Obecnie lampy zużywają 22,6 kwh/h
• 22,6 kwh x 3796h = 85 789 kwh na rok x 0,7zł średnia cena kWh co daje kwotę 60 052 zł
• Zaplanowane nowoczesne oświetlenie ledowe zużywa o 50% energii mniej
• Wobec powyższego oszczędność na poziomie 30 000 zł

Oszczędności w MOSiR w Rybniku

Główne działania:

• obniżenie temperatury w nieckach basenowych pływalni krytych (1-1,5 stopnia),
• obniżenie temperatury w halach basenowych (1-1,5 stopnia),
• ograniczenie włączania klimatyzatorów na salkach treningowych i w budynkach biurowych,
• zmniejszenie godzin dostępności saun,
• regulacja czasowa czujników ruchu znajdujących się w szatniach i korytarzach (skrócenie czasu działania - szybsze wyłączenie się oświetlenia).

- Oprócz działań prowadzonych przez pracowników MOSiR, ważna będzie też akcja edukacyjna, polegająca na budowaniu świadomości wśród użytkowników obiektów MOSiR-u, że ich postawa, również będzie miała wpływ na finalną cenę np. biletu na basen. Każdy może pomóc gasząc za sobą światło, optymalizując czas korzystania z pryszniców, w sposób rozsądny korzystając z całej infrastruktury, np. zamykać okna na noc w czasie grzewczym (wietrzyć można po i przed treningiem) - informuje MOSiR.

Oszczędności w Zarządzie Zieleni Miejskiej w Rybniku

ZZM wyłączył oświetlenie alejek na tężni solankowej w co drugiej latarni, wygasił również 50% oświetlenia dojazdu i samego obiektu kompostowni miejskiej. Na efekty finansowe oraz oszczędności w zużyciu energii musimy jednak poczekać do pierwszych rozliczeń.

Wyłączyliśmy fontanny w okresie opadów deszczu i wyraźnie niższych temperatur, a w przyszłym roku planujemy zmniejszyć czas funkcjonowania wszystkich fontann o 30% co znacznie ograniczy zużycie prądu i wody - informuje ZZM.

Jak przyznają, można by pójść jeszcze dalej...

Oświetlenie świąteczne możnaby ograniczyć do ekspozycji na Rynku i w jego okolicach, oraz do jednej symbolicznej choinki w dzielnicach miasta, co dałoby wymierne oszczędności w energii elektrycznej (tysiące kWh za sezon). Nie ma możliwości ograniczenia świecenia ozdób świątecznych godzinowego gdyż są one zasilane z oświetlenia ulicznego (jak świeci latarnia to świeci i element świąteczny. Czas ekspozycji możemy ograniczyć tylko na Rynku, na UM, na choince z kul na ul. Sobieskiego. W pozostałych punktach i w dzielnicach ozdoby zależne są od oświetlenia ulicznego - informuje. 

- Jeżeli będzie decyzja mamy możliwości techniczne aby ograniczyć ilość światła (ilość świecących opraw) lub czas świecenia w nocy w parkach i skwerach - przyznają w ZZM.
Co do ogrzewania to ograniczamy temperatury w pomieszczeniach biurowych i warsztatach, kontrolujemy ustawienie zaworów termostatycznych przy grzejnikach aby zoptymalizować temperatury wewnątrz. Zmniejszy to zużycie gazu, ale nie zmniejszy kosztów gdyż PGNiG poinformowało nas o wzroście ceny kWh (ceny gazu) o 900% co spowoduje szacowany wzrost kosztów ogrzewania z 70 tyś rocznie do 630 tyś - przyznają w ZZM.

Oszczędności energii w Domach Kultury w Rybniku

Dom Kultury w Rybniku-Boguszowicach:

• zmniejszenie temperatury na gazowym piecu centralnego ogrzewania o 2 stopnie,
• wyłączanie oświetlenia w godzinach porannych w ciągach komunikacyjnych,
• zakaz używania dodatkowych źródeł ogrzewania np. grzejniki elektryczne, klimatyzatory,
• oszczędzanie wody,
• przegląd instalacji wodnej, celem naprawy ewentualnych przecieków (cieknące krany, spłuczki),
• przeprowadzenie rozmowy z pracownikami mające na celu oszczędzanie energii elektrycznej,
• kontrola stanowisk pracy (wyłączanie nieużywanych sprzętów elektrycznych).

Dom Kultury w Rybniku-Chwałowicach:

• W ogrodzie społecznym wyłączone zostaną lampki ozdobne które oświetlały w nocy część ogrodu.
• W holu górnym i dolnym od godz. 8.00-16.00 nie będzie włączane oświetlenie sufitowe, łącznie 15 lamp.
• W 7 pokojach biurowych grzejniki pokojowe (kaloryfery) będą nastawione na 3 eko.
• W okresie zimowym nie będziemy używać klimatyzatorów ściennych do ogrzewania pomieszczeń łącznie 9 klimatyzatorów.

Dom Kultury w Rybniku - Niewiadomiu

• W 2022 r. wdrożył procedurę wymiany oświetlenia w całym budynku Domu Kultury oraz w "Filii pod Lipami" na energooszczędne, co w znaczący sposób przyczyniło się do obniżenia kosztów oświetlenia.
• Ponadto z uwagi na konieczność obniżania kosztów funkcjonowania Domu Kultury zarządzono, aby w godzinach od 8.00 do 14.00 pomieszczenia nieużytkowane wraz z Galerią pozostawały nieoświetlone. Oświetlenie używane jest jedynie w pomieszczeniach biurowych.
• Jednocześnie w czasie trwania kół zainteresowań, warsztatów itp. Galeria na której rodzice oczekują na odbiór dzieci jest oświetlona w minimalnym zakresie.
• Jeśli chodzi o kwestię ogrzewania budynku Domu Kultury zmniejszyliśmy moc ogrzewania na podzielnikach, co jednak z uwagi na opłatę naliczaną na podstawie zamówionej mocy grzewczej może w niewielki sposób wpłynąć na obniżenie kosztów za ciepło.

Zbytkowa Kopalnia Ignacy

• Wystawę multimedialną "Wiek Pary" oraz stanowiska doświadczalne w małym centrum nauki SOWA włączamy dopiero w momencie zakupu biletów (co daje miesięcznie ok 20% oszczędności)
• w okresie letnim, kiedy nie będą uruchamiane nagrzewacze powietrza planujemy zmniejszyć zamówioną moc poboru energii elektrycznej (co daje szacunkowo ok 25% oszczędności).

Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Rybniku

W budynku Biblioteki Głównej przy ul. Szafranka 7 trwają obecnie prace związane z termomodernizacją. Do czasu ich zakończenia niemożliwe jest realne oszacowanie bieżących oszczędności związanych z zużyciem energii i wody. Zakładamy, że po zakończeniu termomodernizacji obiektu uzyskamy oszczędność zużycia c.o. i energii elektrycznej rzędu 20% - informują w bibliotece. 

Do tego czasu, w celu ograniczenia kosztów,

• zmniejszymy moc ogrzewania w magazynach książek
• możemy zrezygnować z oświetlenia zewnętrznego (po zakończeniu remontu)

Teatr Ziemi Rybnickiej

Od lat stosuje zasadę racjonalizacji kosztów energetycznych, gdzie sukcesywnie wymieniane są źródła światła na energooszczędne, prowadzony jest monitoring energetyczny i stosowane są zabiegi mające na celu zminimalizowanie zużycia energii. Jednym z zabiegów oszczędności energetycznej w ostatnim czasie było wyłączenie ekranu led znajdującego się na elewacji frontowej Teatru, co daje oszczędność w granicach 40.000 zł rocznie (przy obecnych cenach energii) - informują w teatrze.

W przypadku drastycznych podwyżek cen wprowadzimy działania mające na celu wygenerowanie dodatkowych oszczędności, takie jak

• obniżenie temperatury pomieszczeń 
• zmniejszenie stopnia schłodzenia klimatyzacji, która generuje największy pobór prądu w naszej placówce.

Dom Kultury w Rybniku Niedobczycach

Wprowadziliśmy następujące rozwiązania:

• skrócenie czasu pracy oświetlenia zewnętrznego z 12 godzin do 8 godzin (oszczędność około 30%)
• ograniczenia do niezbędnego minimum oświetlenia wewnętrznego: dotyczy przede wszystkim holi, korytarzy, sali widowiskowej i imprezowej oraz garderób i pomieszczeń administracyjnych oraz magazynowych (szacowana oszczędność w tym zakresie około 5%)
• przeprowadzono rozmowy z pracownikami technicznymi i sprzątaczkami w celu stałego monitorowania i świadomego stosowania zasad oszczędności energii poprzez wyłączanie oświetlenia w pomieszczeniach w nieużyciu i wyłączanie urządzeń elektrycznych (np. ksero itp). Opierając się na szacunkowych wyliczeniach liczymy, że oszczędność w tym zakresie wyniesie około 5 %.
• ograniczenia czasu pracy niektórych urządzeń grzewczych (kaloryfery), poprzez wyłączenie ich na zaworach zasilających (około 5%)
• w zakresie oszczędności ogrzewania systemowego planujemy obniżenie temperatury pomieszczeń biurowych o 1 stopień Celsjusza a w pomieszczeniach technicznych (warsztat, magazyny, garderoby) o 2 stopnie Celsjusza (prognozowana oszczędność około 10%)
• strefowe wyłączenie ogrzewania obszarów pozostających w nieużyciu, tj. hole, garderoby, toalety, sala widowiskowa oraz sala imprezowa. Planowane wyłączania będą w godzinach od 19.30 do 14:00 dnia następnego.

Po zastosowaniu tego rozwiązania spodziewamy się oszczędności w tym zakresie na poziomie około 5-8% - informują w DK w Niedobczycach.

Oszczędności w jednostkach oświatowych w Rybniku

Ponieważ jednostki oświatowe zostały przez ustawodawcę uznane za podmioty realizujące ważne zadania społeczne miasto nie przewiduje na obecną chwilę drastycznych zmian w ich funkcjonowaniu. Natomiast podjęte zostały następujące działania:

• Każdy dyrektor zobowiązany jest do prowadzenia racjonalnej gospodarki finansowej - wydatki jednostek oświatowych są dokładnie analizowane na etapie planowania budżetu, a następnie w trakcie realizacji w ciągu roku,
• Jednostki oświatowe otrzymały wytyczne do planowania środków finansowych na media,
• Od wielu lat jednostki oświatowe zobowiązane są do ciągłego monitorowania zużycia energii (program PRZEMEK),
• Większość jednostek oświatowych przeszła termomodernizację
• Jednostki oświatowe zgodnie z przepisami zobowiązane są do utrzymywania minimalnej temperatury w pomieszczeniach, w których prowadzona jest nauka (18 stopni Celcjusza).
• Dyrektorzy zostali zobowiązani do wzmożenia nadzoru nad pracownikami i uczniami - należy unikać sytuacji, w których marnuje się energię - np. wietrzenie sal przy odkręconych kaloryferach.

Opracowanie Redakcja